Tien over half vier

Op de rouwkaart van Herman stond een schilderij dat hij zelf ooit had gemaakt. Het was een collage, waarin enkele van zijn liefhebberijen waren afgebeeld, waaronder een schaakbord en een pijp. In het midden stond een kerktoren. De tijd op de torenklok: tien over elf.

‘Toch wel toevallig’, stelde zijn dochter vast. Herman was een dag eerder om tien over elf ’s avonds overleden.

Herman had iets met klokken, horloges in het bijzonder. Hij had er een heleboel en zijn kinderen vonden dan ook dat er een horloge op of bij de kist moest liggen. Bloemen wilde Herman niet. Hij had het vaak genoeg gezegd. Bloemen hoorden in de natuur te groeien en te bloeien, niet in een vaas te staan en ook niet bij elkaar gestoken in een groene oase. Helemaal geen bloemen vonden zijn vrouw en kinderen een beetje iel, daarom plukten ze op de ochtend van de uitvaart nog snel een bescheiden boeketje bij elkaar uit eigen tuin. Voor de rest tuigden ze de kist én de zuiltjes eromheen op met typische Hermandingen: zijn pet, zijn versleten das, een Stirling-motor, waaraan hij als ingenieur bij Philips jarenlang had gewerkt. Er stonden vliegtuigjes bij die hij zelf in elkaar had geknutseld en nog een beeldje dat hij bij zijn afscheid van Philips had gekregen.

Attributen die een getalenteerde man verraadden. Dat was hij ook. Want behalve zijn scherpe neus voor nieuwe technieken en uitvindingen – hij stond onder meer aan de basis van de zonnecollectoren - was hij ook een begaafd muzikant (piano, accordeon en mondharmonica) en wist hij heel veel over de Tweede Wereldoorlog en over vliegtuigen. Hij kon goed schaken en heel aardig schilderen. Reden waarom er een eigen werk voor op de rouwkaart was gekozen. Met dus die klok en dat opmerkelijke tijdstip.

Maar daar hield het niet mee op.

Want op de foto van Herman die in het crematorium te zien was als er werd gesproken, stond ook een klok. Herman had die klok ooit, toen die niet meer zo soepel liep, helemaal uit elkaar gehaald en weer in elkaar gezet. Alle onderdelen had hij toen op een wit laken uitgespreid en ja, dan is het de kunst om al die onderdelen weer op de juiste plek terug te brengen. Dat was gelukt, want de klok tikte nog steeds in de huiskamer.

Tien over half vier gaf de klok op die foto aan.

Het werd een mooi afscheid.

Alle drie zijn kinderen spraken vol liefde over hun getalenteerde vader. Niet altijd aanwezig in het gezin, vaak met zijn hoofd afgedwaald in de wereld van de techniek, maar wel van de partij als het belangrijk was: ouderavonden, diploma-uitreikingen, muziekoptredens. Een oud-collega kwam nog aan het woord, een jeugdvriend en de buurvrouw, die stuk voor stuk Hermans enorme kennis roemden. Wat wist ie veel.

Toen alle genodigden Herman een laatste groet hadden gebracht, bleef de familie in de aula achter voor het definitieve afscheid.

De zoon keek op zijn horloge.